Ticaret ve Çevre Haftası

Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Sekreteryası tarafından 7-11 Ekim 2024 tarihleri arasında düzenlenen Beşinci Ticaret ve Çevre Haftası'nda temiz enerji için temel bir itici güç olarak ticaret politikaları tartışıldı.

Ticaret ve Çevre Haftası boyunca, DTÖ üyeleri tarafından düzenlenen yan etkinlikler; plastik kirliliği, kritik mineraller, sürdürülebilir tarım, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), gönüllü sürdürülebilirlik standartları, gömülü emisyonların hesaplanması, çevresel mal ve hizmetler, yenilenebilir enerji, doğa dostu ticaret ve ticaretle ilgili iklim önlemleri gibi çok çeşitli konulara odaklandı.

Dünya Ekonomik Forumu Davos 2024; İklim, Doğa ve Enerji

Dünya Ekonomik Forumu'nun 10 Ocak tarihinde yayınlanan “Küresel Riskler Raporu 2024”,  önümüzdeki 10 yıl içinde ilk 10 sırada yer alan  risklerin yarısını çevresel risklerin oluşturduğunu ve aşırı hava olayları, dünya sistemlerinde kritik değişiklikler ile biyolojik çeşitlilik kaybı ve ekosistem çöküşünün ilk üç sırada yer aldığını ortaya koyuyor.

15-19 Ocak tarihleri arasında Davos'ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu Yıllık Toplantısının ana temalarından birisi de,

“İklim, Doğa ve Enerji için Uzun Vadeli Strateji”

Birleşmiş Milletler'e göre iklim krizi, son 50 yılda 2 milyondan fazla kişinin hayatını kaybetmesine ve 4,3 trilyon dolardan fazla ekonomik kayba yol açmasının yanı sıra hayati önem taşıyan doğal ekosistemlerin de yok olmasına neden oldu.

Birleşmiş Milletler’in diğer bir tespiti de, iklim krizi giderek daha da yoğunlaşacak ve en hayati insan kaynağı olan gıda ve suya erişim üzerinde önemli etkileri olacak.

Toplantıda, Uluslararası Enerji Ajansı tarafından iklim hedeflerine ulaşılması için, büyümeyi, enerji, gıda ve su güvenliğini sağlarken, fosil yakıtlardan yenilenebilir enerji kaynaklarına hızlı bir geçiş yapılması, enerji verimliliğinin artırılması ve tüm sera gazı emisyonlarının azaltılmasının altı çiziliyor.

Forum’da Liderler, enerji, gıda ve suya uygun fiyatlı, güvenli ve kapsayıcı erişim sağlarken, 2050 yılına kadar karbon nötr ve doğa pozitif bir dünya hedeflerine ulaşmak için uzun vadeli sistemik bir yaklaşımın nasıl geliştirilebileceğini tartışmak üzere bir arada.

Forumun, "Yeni Bir Dönem İçin Büyüme ve İstihdam Yaratmak" başlıklı oturumunda "Ticaret ve Yatırım Olmadan İyileşme Olmaz" konusu ve "Parçalanmış Bir Dünyada Güvenlik ve İşbirliğinin Sağlanması" başlılı oturumda "Küresel Ticaret Nereye Gidiyor?" konusu  ele alınıyor. 

COP28, Ticaret İlk Kez Müzakere Masasında

28. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı COP28, 30 Kasım'da Dubai'de başlıyor.

Ticaret konusu ilk kez müzakere masasında ön plana çıkıyor.

Ticaret konusunun ele alınacağı konu başlıkları;

💧Critical Minerals, The Energy Transition and The Role of Trade (Kritik Mineraller, Enerji Geçişi ve Ticaretin Rolü)

💧Trade Solutions for Global Climate Action (Küresel İklim Eylemi için Ticaret Çözümleri)

💧Shaping International Trade and Global Value Chains for Micro, Small and Medium Enterprises' (MSMEs) Climate Action (Uluslararası Ticaretin Şekillendirilmesi ve Mikro, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin (MSME'ler) İklim Eylemi İçin Küresel Değer Zincirleri)

💧Promoting the Use of Trade to Scale Up Breakthrough Trade Technologies and Support a Just Transition (Ticaretin Kullanımının Teşviki: Yenilikçi Ticaret Teknolojilerini Ölçeklendirmek ve Dönüşüm için Destek)

💧Empowering Green Skill Development for Sustainable Supply Chains (Sürdürülebilir Tedarik Zincirleri için Yeşil Yetenek Geliştirmenin Güçlendirilmesi)

💧Global Leaders Unite to Promote a Roadmap of Trade Policy Options for a Just and Ambitious Global Response to Climate Change (Küresel Liderler, İklim Değişikliğine Adil ve İddialı bir Küresel Yanıt için, Ticaret Politika Seçenekleri Yol Haritasını Geliştirmek için Birleşiyor)

Yirmiler Grubu (G20), Hindistan Dönem Başkanlığında, Ticaret, Yatırım, Sürdürülebilirlik, Çevre ve İklim Konularını Tartışıyor

Yirmiler Grubu (Group of Twenty - G20), 1 Aralık 2022'den 30 Kasım 2023'e kadar Dönem Başkanlığını yürütecek olan Hindistan'da çalışma grubu toplantılarını sürdürüyor.

1. Ticaret ve Yatırım Çalışma Grubu (TIWG) Toplantısı, 29 ve 30 Mart tarihleri arasında Mumbai'de gerçekleştirildi. Üç gün süren çalışma grubu toplantısında G20 üyesi ülkeler, davetli ülkeler, bölgesel gruplar ve uluslararası kuruluşlardan 100'ün üzerinde delegenin Hindistan'ın finans başkenti Mumbai'de biraraya gelerek, özellikle küresel ticaret ve yatırımın hızlandırılması ve aynı zamanda Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşılmasına yönelik konuları görüştükleri ifade ediliyor.  

Müzakerelerin, ticaretin büyüme ve refah için çalışmasını sağlamaya ve dirençli Küresel Değer Zincirleri (KDZ’ler) inşa etmenin yolunu açmaya odaklandığı, Mikro, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri (MSME'ler) küresel ticarete entegre etme ve ticaret için verimli lojistik oluşturma konusundaki TIWG önceliklerinin tartışıldığı ifade ediliyor. 

TIWG toplantısının ikinci ve üçüncü günlerinde, öncelikli konular tartışılırken, G20 üyesi ülkelerin, tarife dışı önlemlerin idaresinde şeffaflığı ve dünya çapındaki standardizasyon kuruluşları arasında işbirliğini entegre etmek için toplu eylem ihtiyacını fark ettikleri de toplantı  sonrası basın notunda yer alıyor. G20 üyesi ülkelerin ayrıca, öngörülebilirlik oluşturmak ve dayanıklılıklarını artırmak için KDZ'lerin haritalandırılmasına ihtiyaç olduğunu belirttikleri de ifade edilmekte.  

Oturumlarda, birkaç üye ülkenin, bütünsel bir ekonomik büyüme için mevcut değer zincirlerinin çeşitlendirilmesi ve gelişmekte olan ülkelerden ve LDC'lerden firmaların katılımının hızlandırılması gereğini teyit ettiği de belirtilmekte. Diğer taraftan, KOBİ'ler için bilgi ve finansmanın kolayca erişilebilir hale getirilme ihtiyacının da çalışma oturumlarında ayrıntılı olarak ele alındığı belirtiliyor. Buna ek olarak, birkaç ülkenin MSME'lerin dijital ticaret platformlarıyla verimli entegrasyonları için dijital giriş engellerinin ciddi şekilde gözden geçirilmesi gerektiğini ifade ettiği de  toplantı  sonrası açıklamalarda yer alıyor.  

Çevre ve İklim Sürdürülebilirliği Çalışma Grubu'nun (ECSWG),  2. Çevre ve İklim Çalışma Grubu Toplantısında G20 ülkeleri arasında Arazi Bozulmasının Önlenmesi, Ekosistem Restorasyonunun Hızlandırılması ve Biyolojik çeşitliliğin Zenginleştirilmesi; Sürdürülebilir ve İklime Dayanıklı Mavi Ekonomiyi Teşvik Etmek ile Kaynak Verimliliğini ve Döngüsel Ekonomiyi Teşvik Etmek konularının ele alındığı ifade ediliyor. 

Taslak G20 belgeleri müzakerelerinin;

• Çelik Sektöründe Döngüsel Ekonomide G20 Bilgi Alışverişi,
• Döngüsel Ekonomi ve Döngüsel Biyoekonomi için Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (EPR),
• G20 Kaynak Verimliliği ve
• Döngüsel Ekonomi Sanayi Koalisyonu, 

başlığı olmak üzere dört alt temaya ilişkin olduğu belirtilerek, bu tematik toplantılarda tanımlanan görüşmelerin, 21-23 Mayıs 2023 tarihlerinde Mumbai'de yapılması planlanan 3. ECSWG toplantısında ileriye götürülmesi kararı alındığı da belirtilmekte.

Dış Ticaret ve Çevre Malları Sözleşmesi

Dünya Ticaret Örgütü'nün 46 üyesini temsil eden 18 katılımcı (Avrupa Birliği ülkeleri tek katılımcı olarak yer almaktadır), çevreyle ilgili önemli ürünler üzerindeki tarifelerin kaldırılmasını amaçlayan Çevre Malları Sözleşmesi müzakerelerine katılıyor. Ülkemiz de katılımcı ülkeler arasında yer alıyor.

Müzakerelere konu olan ürünler;

Temiz ve yenilenebilir enerji üretmek, 

Enerji ve kaynak verimliliğini artırmak,

Hava kirliliğini kontrol etmek, atıkları yönetmek, 

Atık suyu arıtmak,

Çevre kalitesini izlemek ve gürültü kirliliğiyle mücadele etmek 

gibi çevre ve iklim koruma hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olabilecek ürünler.